دوران نوجوانی همراه با تغییرات هیجانی و رشد استقلال است. در این سن، تقویت مهارت‌های ارتباطی و توانایی حل تعارضات اهمیت ویژه‌ای دارد. نوجوانان باید:
گوش دادن فعال: به جای قضاوت یا قطع حرف دیگران، با دقت و همدلی به صحبت‌هایشان گوش دهند.
بیان احساسات با احترام: احساسات مثبت و منفی خود را بدون حمله به دیگران، به صورت واضح بیان کنند. مثلا به جای “تو همیشه بی‌انصافی!” بگویند: “وقتی این کارو می‌کنی من ناراحت می‌شم.”
حل تعارض از طریق مذاکره: اختلاف‌ها را نه با دعوا یا کناره‌گیری، بلکه با گفت‌وگو و یافتن راه‌حل‌های برد-برد مدیریت کنند.
مدیریت خشم: با تکنیک‌هایی مثل تنفس عمیق یا شمارش تا ۱۰، قبل از واکنش دادن، احساسات تند خود را کنترل کنند.
درک دیدگاه دیگران: سعی کنند مسئله را از زاویه نگاه طرف مقابل هم ببینند تا درک بهتری از موقعیت داشته باشند.
نتیجه:
با آموزش این مهارت‌ها، نوجوانان یاد می‌گیرند روابط سالم‌تر، موفق‌تر و شادتری بسازند و در برابر چالش‌های اجتماعی قوی‌تر عمل کنند.
اما باید توجه داشت علاوه بر موارد فوق توازن بین درس و فعالیت‌های فوق برنامه از نکات کلیدی در تربیت و رشد فرزندان است
موفقیت تحصیلی زمانی پایدار است که دانش‌آموز بتواند بین فعالیت‌های درسی و علایق شخصی خود تعادل برقرار کند. تحقیقات نشان می‌دهند:
فعالیت‌های فوق برنامه (ورزش، هنر، رباتیک، موسیقی و…) باعث رشد مهارت‌های اجتماعی، افزایش اعتماد به نفس و بهبود کارایی ذهنی می‌شوند.
مدیریت زمان کلید توازن است: دانش‌آموزان باید برنامه‌ی روزانه‌ای تنظیم کنند که ساعات مشخصی برای مطالعه و زمانی برای فعالیت‌های غیر درسی اختصاص داده شده باشد.
استراحت و سرگرمی کنترل‌شده باعث می‌شود ذهن نوجوانان از خستگی درسی رها شده و با انرژی بیشتری به مطالعه بازگردند.
انتخاب هوشمندانه فعالیت‌ها مهم است: نوجوانان باید فعالیت‌هایی را انتخاب کنند که با علایق، استعدادها و اهداف بلندمدتشان همخوانی داشته باشد، نه اینکه فقط برای پر کردن وقت انجام شوند.
نتیجه:
توازن صحیح بین درس و فعالیت‌های فوق برنامه، رشد همه‌جانبه‌ی ذهنی، جسمی و اجتماعی نوجوانان را تضمین می‌کند و انگیزه تحصیلی آنها را افزایش می‌دهد.
